Als je nadenkt, dan word je pas echt bang?

Veel mensen hebben een hekel aan onzekerheid en twijfel. Ze denken dat vaste normen en onveranderlijke regels geluk garanderen.

Spinoza is een filosoof die een volstrekt illusieloos beeld van de menselijke zwaktes en domheden heeft, maar tegelijk denkt dat we begiftigd zijn met iets wat ons lot kan verbeteren. Dat is ons vermogen tot nadenken en onderzoeken.

Omdat er maar één werkelijkheid is voor Spinoza zijn alle verschijnselen even ‘echt’ en moeten we ook onze verlangens en gevoelens serieus onderzoeken net als gassen of aardlagen. Onze ideeën over wat goed en slecht is, wat er echt en onecht is, zullen veranderen op grond van dat nadenken en onderzoeken. Daarin, in het accepteren van wat de logica van de natuur, van onze eigen natuur ons vertelt, ligt onze vrijheid en de grootste kans op geluk.

Voor Spinoza is dus juist het vasthouden aan niet-kritisch onderzochte standpunten een recept voor ongeluk, conflict, rampen.